از گذشته تاکنون ورق‌های فولادی یکی از مهم ترین دسته‌های فولاد بشمار می‌روند که در انواع گوناگونی ساخته می‌شوند و بسیار پرکاربرد هستند. کارخانه‌های فولادی متعددی در سراسر ایران، ورق فولادی تولید و عرضه می‌کنند. جهت ارزیابی کنترل کیفیت ورق فولادی ابتدا میبایست خواسته و‌‌نیاز افراد را در نظر گرفت. از وظیفه نیروی نورد رسیدن به ضخامت مطلوب و کیفیت بالای ورق فولادی است. جهت انجام درست کاهش ضخامت ورق، باید نیروی مورد نیاز با تخمین دقیقی صورت گیرد. بدست آوردن نیروی نورد توسط یک مدل، نیازمند دقت بالایی می‌باشد.
کنترل خواص مکانیکی ورق فولادی
کنترل خواص مکانیکی ورق فولادی دارای پارامترهایی خواهند بود که از جمله این پارامترها به شرح زیر است:
-
درجه حرارت کلاف پیچی
-
درجه حرارت پاس آخر نورد
-
زمان حرارت دادن تختال در کوره
-
میزان کاهش ضخامت در آخرین پاس نورد
-
درجه حرارت پیش گرم کردن تختال در کوره
کاربرد تیرآهن در ساختمان سازی و سازه‌های فولادی
ترکیب شیمیایی فولاد
همانطور که می‌دانید اغلب محصولات تحت فرآیندهای متنوعی اعم از جوشکاری، شکل دادن و غیره صورت می‌گیرند. این محصولات بیشتر در سرویس با شرایط حاد و ویژه ای مواجه می‌شوند؛ در نتیجه باید این محصولات دارای ویژگی‌های زیر باشند که بر قیمت نهایی ورق اثرگذار خواهند بود.
-
استحکام بالا
-
مقاومت خستگی خوب
-
مقاومت بالا نسبت به ضربه
-
ناخالصی های پایین غیر فلزی
-
کیفیت سطحی و داخلی خوب
خواص محصولات تولیدی با فرآیند نورد کنترل شده
یکی از متدهایی که جهت بهبود خواص محصولات تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد، به کارگیری فرآیند نورد کنترل شده در ساخت ورق فولادی است که این عمل بر روی قیمت ورق اثرگذار خواهد بود. فولادهایی که به این روش ساخته می‌شوند، دارای نسبت خوبی از استحکام و چقرمگی خواهند بود. به علاوه، این فولادها به دلیل قابلیت شکل پذیری و جوش پذیری بالا در محدوده گسترده‌ای از کاربردهای صنعتی استفاده می‌شوند.
کاربردهای این فولادها به شرح زیر است:
-
مخازن تحت فشار
-
لوله های انتقال نفت و گاز
-
قطعات تولیدی اتومبیل که با روش سرد تغییر شکل داده شده است.
در عملیات نورد کنترل شده و خواص مکانیکی و ساختار میکروسکوپی محصولات با استفاده از عملیات ترمومکانیکال در عملیات نورد کنترل شده، تحت کنترل قرار داده می‌شود. نوع خاصی از عملیات حرارتی، عملیات ترمومکانیکال بشمار می‌رود. عملیات ترمومکانیکال ترکیبی از تغییر شکل پلاستیک و عملیات حرارتی می باشد که این عملیات در حین فرآیند تولید انجام می‌شود. همچنین هدف این نوع از عملیات تامین مجموعه‌ای از خواص مکانیکی و ساختار میکروسکوپی می‌باشد. همچنین دستیابی به آن با عملیات حرارتی و مکانیکی به صورت مستقل امکان پذیر نخواهد بود.
درنهایت هدف این عملیات افزایش استحکام و بهبود فرم پذیری آن است. مطابق مطالب گفته شده اساسی‌ترین فاکتورهای متالورژیکی در خلال عملیات ترمومکانیکال مورد بررسی قرار گیرد. دو پارامتر بحرانی برای کنترل فرآیند نورد گرم، در نورد کنترل شده حائز اهمیت است که این دو پارامتر عبارتند از:
-
درجه حرارت نورد نهایی
-
درجه حرارت کلاف پیچی
پارامترهای موثر در طی فرآیند نورد کنترل شده بدرستی تحت کنترل قرار می گیرد. در فرآیندهای نورد گرم پس از گذراندن مرحله آخر، نورد مرحله خنک سازی با آب را طی می‌کند. اگر درجه حرارت نورد نهایی به دمای ۹۰۰ درجه سانتی گراد برسد حرارت بالا می باشد و در صورتی‌که درجه حرارت نهایی پایین باشد فولاد در شرایطی مرحله آخر نورد را پشت سر می‌گذارند که از مخلوطی از فریت و استنیت تشکیل شده باشد.
انواع روش های کنترل کیفیت ورق فولادی
جهت تعیین کیفیت ورق فولادی از لحاظ ویژگی‌های گوناگون چه فیزیکی و چه مکانیکی، آزمایش های متفاوتی صورت می‌گیرد. این آزمایش ها برای کنترل کیفیت ورق و سازه‌‌ها ممکن است یا به صورت مخرب یا به صورت غیر مخرب باشند. از آزمایش‌‌های اساسی که به وسیله کارکنان کنترل کیفیت در روند تولید ورق فولادی انجام می گیرد، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
-
آزمایش ضربه
-
آزمایش خزش
-
آزمایش سایش
-
آزمایش کشش
-
آزمایش‌سختی
-
آزمایش خوردگی
-
آزمایش متالوژیکی
-
آزمایش رادیوگرافی
-
آزمایش التراسونیک
-
آزمایش فشرده سازی
-
آزمایش سختی پذیری
-
آزمایش کنترل چشمی
-
آزمایش انعطاف پذیری
-
آزمایش ذرات مغناطیسی
به طور خلاصه به معرفی برخی از آن‌ها خواهیم پرداخت:
آزمایش ضربه
در این نوع آزمایش کیفیت ورق‌های فولادی در برابر ضربه خوردن توسط آونگ چرخشی با وزن ثابت و ارتفاع استاندارد سنجیده می‌شود.
آزمایش خزش
دراین آزمایش که در حقیقت مرتبط با سنجش میزان کشش ورق می‌باشد، برای مشخص کردن میزان قدرت ورق در مقابل تغییر شکل در یک دما و فشار ثابت این آزمایش انجام می‌شود.
آزمایش سایش
آزمایش سایش ورق فولادی با بکارگیری چند روش انجام صورت می‌گیرد که یکی از اصلی ترین آن می‌توان به روش پین روی دیسک اشاره نمود.
آزمایش کشش
این نوع آزمایش جهت خصوصیات و ویژگی های مکانیکی ورق انجام می‌شود که با بررسی میزان مقاومت ورق در برابر کشش و شکستن همراه خواهد بود.
آزمایش سختی
توسط دو تست برلین و راپل خاصیت ارتجاعی و مقاومت ورق مورد بررسی قرار می‌گیرد.
آزمایش خوردگی
این آزمایش با قرار دادن فلز در برابر فرایندهای شیمیایی، الکتروشیمیایی، متالوژی و مواد خورنده صورت می‌گیرد.
آزمایش متالوژیکی
آزمایش متالوژیکی به بررسی جزئیات ورق ها توسط میکروسکوپ می‌پردازد که با بزرگنمایی ورق به بهتری صورت می‌گیرد. آزمایش
رادیوگرافی
این آزمایش توسط اشعه ایکس یا اشعه گاما با طول موج کوتاه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
آزمایش کنترل چشمی
در آزمایش کنترل چشمی ظاهر مواد با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است و برخی از نواقص مانند ترک، پیچش شدید و تاب داشتن تعیین می‌شود.
آزمایش التراسونیک
جهت شناسایی ناخالصی های موجود در اسلپ ها در طی روند نورد گرم از تست التراسونیک استفاده می‌نمایند.
آزمایش سختی پذیری
با استفاده از آزمایش سختی پذیری میزان توزیع و عمق سختی در فرایند خنک سازی تعیین می‌شود.
آزمایش انعطاف پذیری
در این نوع آزمایش ورق‌های فولادی با شکل گرفتن و تغییر شکل دادن آن تا زمان آغاز به شکستن ادامه پیدا میابد.
آزمایش فشرده سازی
به طور معمول آزمایش فشرده سازی بر روی نوارهای کوچک صورت می‌گیرد که ورق ها را در برابر تغییر شکل در مقابل چکش خوردن، فشار و نیروهای صنعتی مورد آزمایش قرار می‌دهند.
آزمایش ذرات مغناطیسی
با آزمایشی به اسم مگنافلوکس هر نوع پارگی، درز و سایر ناپیوستگی بر روی ورق فولادی مشخص می‌گردد.
مشکلات موجود در ورق‌های فولادی
ورق فولادی که مطابق نورد سرد و نورد گرم ساخته می‌شوند، احتمال دارد که در روند تولید آن‌ها برخی از مشکلات ایجاد شود که در زمان استفاده از ورق‌ها دردسرهایی را به وجود آورد. برخی مشکلات به شرح زیر است:
-
شکل گیری پوسته
در هنگام نورد گرم ممکن است سطح ورق به طور کامل صاف نبوده و روی آن پوسته پوسته شود.
- چین افتادگی
از دیگر مشکلاتی که ممکن است در نورد صفحات فلزی ظاهر شود چین افتادگی بوته که در ظاهر ورق اثرگذار است.
- ترک خوردگی لبه ورق
ممکن است ترک خوردگی ورق های فولادی به علت نحوه نورد ظاهر شود که اصولا این ناهمواری‌ها در لبه است.
سخن پایانی
کیفیت ورق فولادی به علت کاربرد در صنایع حساس بسیار حائز اهمیت بوده که میبایست از روش‌های گوناگون برای کنترل کیفیت ورق فولادی در کارخانجات بهره نمود تا در نتیجه متناسب با خواسته فرد مورد نظر این ورق‌ها تولید شوند. در صورت هرگونه ابهام می‌توانید با مشاوران ما در ارتباط باشید.
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}