ابزاری دقیق برای تراز کردن در پروژه‌های ساختمانی و فنی در دنیای ساخت‌وساز، دکوراسیون داخلی و کارهای فنی، دقت حرف اول را می‌زند. در گذشته، ابزارهایی مانند تراز حبابی (آبی) به‌طور گسترده برای صاف و هم‌سطح کردن سطوح استفاده می‌شدند. اما با پیشرفت فناوری، ابزارهای دقیق‌تری پا به میدان گذاشته‌اند. یکی از این ابزارها، تراز لیزری است؛ وسیله‌ای کاربردی که امروزه در بسیاری از پروژه‌ها به یک نیاز ضروری تبدیل شده است.
تراز لیزری چیست؟
تراز لیزری دستگاهی است که با استفاده از پرتوهای لیزر، خطوطی مستقیم و دقیق روی سطوح مختلف ایجاد می‌کند تا کاربران بتوانند تراز بودن یا عمود بودن اجسام را تشخیص دهند. این ابزار معمولاً خطوطی به‌صورت افقی، عمودی یا ضربدری به نمایش می‌گذارد که به کاربر کمک می‌کند عملیات نصب یا ساخت را با بیشترین دقت انجام دهد.
اجزای اصلی تراز لیزری
فرستنده لیزر: قلب دستگاه که نور لیزر را تولید می‌کند.
سیستم تراز خودکار (self-leveling): قابلیت تنظیم خودکار دستگاه در صورت انحراف جزئی از سطح تراز.
پایه یا سه‌پایه: برای قرار دادن دقیق دستگاه در موقعیت‌های مختلف.
باتری یا منبع تغذیه: برای تأمین انرژی دستگاه.
انواع تراز لیزری
تراز لیزری خطی (Line Laser Level):
پرتوهای خطی افقی یا عمودی برای هم‌راستاسازی اشیا.
تراز لیزری ضربدری (Cross Line Laser):
ترکیب دو خط لیزری متقاطع که نقطه مرجع دقیقی را ایجاد می‌کند.
تراز لیزری نقطه‌ای (Dot Laser Level):
ارسال نقاط لیزری به سطوح خاص، بیشتر برای مشخص‌کردن مرکز یا نقطه‌ای خاص.
تراز لیزری چرخشی (Rotary Laser Level):
تولید پرتو ۳۶۰ درجه‌ای که مناسب پروژه‌های بزرگ عمرانی و فضای باز است.
تراز لیزری هشت خط
می توان با قاطعیت گفت که دقیق ترین تراز لیزری موجود در بازار ابزار، تراز لیزری هشت خط است. تراز هشت خط دقتی برابر با ۰.۱ میلی متر دارد.
تراز لیزری پنج خط
از جمله کارهای مهمی که تراز کردن در آن تأثیر بسزایی دارد، تراز کردن محل نصب چهارچوب های در و پنجره و کرکره هاست.
تراز قابل استفاده برای این کارها تراز لیزری پنج خط می باشد که به دلیل این که چهار گونیا در کف و سقف آن تعبیه شده است، دقت بالاتری نسبت به ترازهای دو خط و سه خط دارد.
تراز لیزری کاشی و سرامیک
این نوع تراز لیزری در زمان کارگذاری کاشی، سنگ و سرامیک استفاده می شود تا مشخص شود که به صورت تراز جای گذاری شده اند یا خیر.
نحوه استفاده از این تراز به این شکل است که باید آن را در گوشه ای از کاشی و سرامیک قرار دهید تا تراز بودن یا نبودن آن را متوجه شوید.
تراز لیزری ترکیبی
تراز لیزری خط و نقطه از اسمش پیداست که هم خط لیزری و هم نقطه تشکیل می دهد. در واقع از یک طرف دستگاه، لیزر به صورت خط و از طرف دیگر دستگاه نقطه ایجاد می شود
تراز لیزری سه بعدی
یکی از سؤالات مهمی که در زمان بررسی و معرفی انواع تراز لیزری با آن مواجه هستیم، تفاوت تراز لیزری دو خط و سه خط است که در اینجا به آن می پردازیم. ساده ترین تفاوت این دو نوع تراز، تعداد خطوط تولیدی آن هاست.
نام دیگر تراز لیزری سه بعدی، تراز لیزری سه خط است که دو خط آن به صورت عمودی و در دو زاویه زاویه بندی را نشان می دهد و خط سوم به صورت افقی به سطح می تابد.
تراز لیزری سه خط دو گونیا دارد که در کف و سقف آن تعبیه شده اند. این ویژگی ها سبب شده اند تا تراز لیزری سه بعدی نسبت به دو خط، کامل تر باشد و بتوان از آن در موارد و کارهای پیچیده تر استفاده کرد.
تراز لیزری جیبی
یکی از ساده ترین ترازهای لیزری، تراز لیزری جیبی است که برای کارهایی که پیچیدگی خاصی ندارند، استفاده می شود. این نوع از ترازهای لیزری به دلیل کوچک و سبک بودن سایز آن به راحتی قابل حمل و جابجا کردن است.
تراز لیزری دو خط
این نوع تراز لیزری ساده ترین کاربری و بیشترین طول عمر را دارد. تراز لیزری خطی یا همان تراز لیزری دو خط به صورت عمودی و افقی روی سطوح خط لیزر ایجاد می کند. از ویژگی های جالب این تراز می توان به قابلیت خاموش کردن یک خط و استفاده از تنها یک خط لیزر اشاره کرد.
کاربردهای تراز لیزری
نصب کاشی و سرامیک
نصب کابینت، کمد، پرده، تابلو و قفسه
ساخت دیوار خشک و سقف کاذب
تراز کردن فونداسیون و سطوح بتنی
لوله‌کشی، برق‌کشی و کارهای مکانیکی دقیق
هم‌راستاسازی در پروژه‌های عمرانی بزرگ
مزایای استفاده از تراز لیزری
دقت بسیار بالا نسبت به ابزارهای سنتی
سرعت در اجرا و کاهش زمان پروژه
کاهش خطای انسانی
قابلیت استفاده در فواصل طولانی
قابلیت نصب روی سه‌پایه و تنظیم ارتفاع
معایب تراز لیزری
همانطور که تراز لیزری دارای مزیت های بسیاری است ممکن است برخی معایب نیز داشته باشد. این معایب ممکن است کار را دچار اختلال کنند.
• عدم وضوح نور در محیط های نورانی
• پیچیدگی استفاده برای برخی از کاربران
• عدم تطابق رنگ لیزر با محیط
چرا باید از تراز لیزری استفاده کرد؟
• کاهش هزینه های اجرای تراز توسط نیروی انسانی
• افزایش سرعت انجام کار
• اجتناب از خطای انسانی
• بالا بودن دقت کار
• عدم نیاز به دوباره کاری و مصرف مصالح ساختمانی بی مورد
تراز لیزری چگونه کار می کند ؟
در این سیستم با استفاده از اشعه لیزر و امتداد نشان گر لیزری در راستای خط های قائم ( Y ) و افق ( X ) عملیات تراز اتوماتیک و خودکار را انجام می شود
اشعه لیزر بعد از خروج از این دستگاه به صورت دو خط عمود بر هم ، که یکی در راستای افقی و خط دیگر در راستای خط عمودی بوده که نسبت به هم زاویه ۹۰ درجه را تشکیل می دهند . همچنین تراز های لیزری امکان نمایش تنها یک خط در راستای عمود و یا افق را نیز دارا می باشند .
تراز های لیزری معمولا دارای یک سیستم خود تراز اتوماتیک می باشند که در صورتی که محل قرار گیری آن ها تراز نباشند به صورت خود کار تراز می شوند ، در صورتی که تراز لیزری مورد نظر فاقد این سیستم باشد شما می توانید به کمک حباب های تراز که در تراز های بنایی نیز مورد استفاده قرار می گیرند این عملیات را به راحتی انجام دهید .
در تراز هایی که دارای سیستم خود تراز هستند معمولا از یک چراغ چشمک زن یا یک سیستم هشدار دهنده ی صوتی به منظور اعلام عدم تراز بودن دستگاه استفاده می کنند .
همچنین گفتنی است که این نوع از ابزار آلات دارای قابلیت سوار شدن بر روی پایه های دوربین و یا مهندسی را دارا می باشند و شما می توانید حتی آن ها را به وسیله پایه های مگنتی بر روی دیوار های فلزی و یا به وسیله گیره بر روی دیوار ها و یا چارچوب های غیر فلزی نصب کنید.
نکات مهم در هنگام خرید تراز لیزری
نوع پروژه: برای کارهای خانگی، مدل‌های خطی یا ضربدری کافی هستند. برای پروژه‌های صنعتی، مدل‌های چرخشی پیشنهاد می‌شود.
برد لیزر: بسته به اندازه فضا، برد نور لیزر اهمیت دارد.
دقت دستگاه: هر چه دقت بالاتر باشد، نتیجه دقیق‌تر است.
مقاومت در برابر گرد و غبار یا رطوبت: مخصوصاً در کارگاه‌ها و محیط‌های بیرونی.
امکان تراز خودکار: برای راحتی بیشتر و جلوگیری از خطای نصب.
در پایان
تراز لیزری ابزاری حرفه‌ای و دقیق است که تحولی بزرگ در اجرای پروژه‌های فنی، ساختمانی و دکوراتیو به وجود آورده است. این دستگاه با استفاده از تکنولوژی لیزر، تراز کردن سطوح را ساده‌تر، سریع‌تر و بسیار دقیق‌تر از روش‌های سنتی می‌کند. انتخاب درست یک تراز لیزری مناسب، می‌تواند دقت و کیفیت کار شما را به شکل چشمگیری افزایش دهد.