لوله مانیسمان و بررسی همه نکات آن؛ در صورتی که به استحکام و عمر بالای لوله نیاز دارید و همچنین قصد انتقال سیالات حساس را دارید، لوله مانیسمان بهترین گزینه برای شماست. این نوع لوله در چهار رده سبک، 40، 80 و 160 عرضه می‌شود و هر رده با افزایش ضخامت بهترین عملکرد را ارائه می‌دهد. قیمت لوله مانیسمان به صورت کیلویی اعلام می‌شود و به رده آن بستگی دارد. 

لوله مانیسمان چیست؟

لوله‌های مانیسمان، که نخستین بار توسط مهندسی آلمانی به نام مانیسمان معرفی شدند و در ایران به این نام شناخته می‌شوند، بدون درز هستند و این ویژگی آن‌ها را از سایر انواع لوله‌ها متمایز می‌کند. خط جوش در لوله‌های با درز، حتی در شرایط بهینه جوشکاری، می‌تواند باعث تشکیل ترک و پیشرفت آن شود، در نتیجه این خط باعث کاهش استحکام و عملکرد لوله می‌شود.

اما لوله‌های مانیسمان بدون هیچ گونه خط جوش یا اتصالی هستند و بدنه یکنواختی دارند. از این رو، در زمینه استحکام مکانیکی، مقاومت در برابر خوردگی، مقاومت در برابر حرارت و فشارهای بالا، کیفیت بالاتری دارند و برای صنایعی که نیازمند دقت بالا در این ویژگی‌ها هستند، بهترین عملکرد را ارائه می‌دهند. 

مشخصات لوله مانیسمان

لوله‌های مانیسمان باید بر اساس استانداردها و گواهی‌های مناسبی تولید شوند تا کیفیت و دقت محصول ضمن تطبیق با استانداردهای کارخانه، تضمین شود. در ساخت لوله‌های بدون درز فلزی، استانداردهای ASME B36.10 برای لوله‌های فولادی و استاندارد ASME B36.19 برای لوله‌های استیلی معمولاً به‌کار می‌روند.

این استانداردها توسط تولیدکنندگان معرفی شده‌اند و برای هر ویژگی لوله مانند قطر، ضخامت و طول، بازه‌های مشخصی تعیین شده است. تولیدکنندگانی که مدعی هستند محصولات خود را بر اساس این استانداردها عرضه می‌کنند، باید اطمینان حاصل کنند که لوله‌هایشان در بازه‌ها و ابعاد مشخص شده تولید می‌شوند. 

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله برش پلاسما و همه نکات آن را نیز مطالعه نمایید.

مهم‌ترین کاربردهای لوله مانیسمان

لوله‌های مانیسمان دارای کاربرد ویژه و گسترده‌ای هستند:

• لوله‌های مانیسمان جهت خطوط فشارقوی
• لوله‌های مانیسمان جهت خطوط هیدرولیک
• لوله‌های مانیسمان جهت خطوط نفت و گاز
• لوله‌های مانیسمان استیل جهت خطوط صنایع غذایی و دارویی

انواع لوله مانیسمان

انواع رایج لوله‌ی مانیسمان به شرح زیر است:

• رده 20:

این نوع از لوله‌ها، دارای ضخامتی نزدیک به 2 تا 6 میلی‌متر و سایزی حدود یک تا دوازده اینچ هستند. به علاوه وزن آن بر اساس مشخصات دیگرش تا حدود 300 کیلوگرم قابل تغییر است.

• رده 40:

این نوع از لوله‌ی مانیسمان نیز سایزی از حدود 1 تا 12 اینچ و ضخامتی در بازه‌ی 2 تا 10 میلی‌متر داراست. وزن این محصول در برخی موارد تا 500 کیلوگرم نیز خواهد رسید.

• رده 60:

این لوله، مانند دیگر لوله‌ها، بدون درز نیست و تقاضا برای آن کم خواهد بود. این رده، اغلب در بازه‌ی قطر 8 تا 24 اینچ تولید و عرضه می‌شود؛ وزن آن نیز بر اساس قطر در ضخامت، متفاوت خواهد بود.

• رده 80:

این محصول، در ضخامتی بین 3 تا 9 میلی‌متر و وزنی حدود 9 تا 150 کیلوگرم به بازار عرضه می‌شود. همچنین لازم به ذکر است که از نظر سایز، بسیار متنوع است.

• رده 120:

وزن این محصول، در مقایسه با ضخامت زیاد آن تا حدود 700 کیلوگرم نیز می‌رسد و سایز و ابعادش بر اساس درخواست مشتریان، متعدد است.

• رده 160:

این لوله بالاترین رده‌ی لوله‌های مانیسمان است که با وزنی بسیار زیادتر از رده‌های دیگر به بازار عرضه می‌شود. این لوله در صنایع ویژه‌ای به کار می‌رود.

مراحل تولید لوله مانیسمان

لوله‌های بدون درز فلزی، از مواد شمش فولادی به دست می‌آیند. ابتدا شمش‌ها با استفاده از برش‌دهی، به قطعات مورد نیاز برش می‌خورند. سپس شمش‌ها در کوره‌های قوسی با استفاده از سوخت گاز گرمادهی می‌شوند تا به دما واحد برسند. در مرحله بعد، با استفاده از دستگاه الانگیتور، سطح شمش‌ها را گرد می‌کنند. سپس با استفاده از لخ پرس، سوراخ مورد نیاز را در شمش‌ها ایجاد می‌کنند. (قیچی الکترومکانیک 2006)

در مرحله شلیک سنبه، سنبه با سرعت به داخل شمش فولادی شلیک می‌شود. در صورتی که لوله بعد از شلیک دارای تابه‌ای باشد، انجام عملیات تاب‌گیری می‌شود تا سطح آن صاف و یکدست شود. در این مرحله، سنبه از داخل لوله خارج می‌شود و در مرحله بعدی، سروته لوله تحت دستگاه گرفته می‌شود و لوله به شکل گرد درمی‌آید. سپس در مرحله کشش، لوله به اندازه‌های مختلف تا 24 متر تحت کشش قرار می‌گیرد. بعد از آن، لوله با استفاده از فرآیند خنک‌کننده آب، خنک می‌شود و پس از خنک شدن، بر اساس درخواست مشتری، برش می‌خورد.

در مرحله آزمایش با استفاده از کامپیوتر، لوله تحت آزمون قرار می‌گیرد تا ضایعات مختلف از جمله عیوب و خرابی‌ها تشخیص داده شوند و جدا شوند. در مرحله پایانی، لوله‌ها با استفاده از تسمه، به شکل شش‌ضلعی بسته می‌شوند و آماده بارگیری می‌شوند. این لوله‌ها بدون درز تولید می‌شوند، به این معنی که در لوله‌های دیگر که جوش داده می‌شود، درزی وجود ندارد. این ویژگی موجب بالا رفتن استحکام لوله‌ها می‌شود. اغلب این لوله‌ها با قطر کم تولید می‌شوند؛ چراکه ساخت آن‌ها با قطر بزرگ دشوار و پرهزینه است. 

سخن پایانی

همانطور که در این مقاله ذکر نمودیم، لوله‌های مانیسمان، یکی از مقاطع فولادی پراستفاده در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی هستند. این لوله‌ها از شمش‌های فولادی ساخته می‌شوند و اغلب از طریق کشش و نورد شمش‌های گرد فولادی تولید می‌شوند. به عنوان مثال، در سیستم‌های بخار هوای فشرده، سیستم‌های هیدرولیک، آب و فاضلاب، و مصارف گاز، از لوله‌های مانیسمان استفاده می‌شود. 

این لوله‌ها از آلیاژهای خاصی مانند X52، X60 و X70 ساخته می‌شوند که مقاومت بالا در برابر خوردگی و فرسایش دارند. این ویژگی‌ها به لوله‌های مانیسمان این امکان را می‌دهند تا در شرایط سخت و در معرض عوامل آب، گاز و فشار بالا عملکرد مطلوبی داشته باشند.